Поезијата отсекогаш била бунтовање, еден шепот кој го предизвикува молкот, крик што ги урива ѕидовите. И ако постои еден глас што ја носел тежината на љубовта, бесот и отпорноста низ вековите, тоа е гласот на жените. Од фрагментираните стихови на Сафо до суровата моќ на модерните слем поети, феминистичката поезија никогаш не била само ткаење на зборови, таа била и останува еден чин на револуција.
Замислете една жена во 600 година п.н.е. на грчкиот остров Лезбос, која се осмелува да пишува за љубовта меѓу жените. Поезијата на Сафо беше едно тивко бунтовање, химна за страста во еден свет кој се обидуваше да ја дефинира љубовта низ очите на луѓето. Таа не побара дозвола за да постои; таа се самозапиша во историјата. Иако повеќето од нејзините песни се изгубени, изгорени, избришани или едноставно проголтани од времето, преживеаните фрагменти сè уште пулсираат со оган:
"Ви велам, некој ќе се сеќава на нас.."
И не згреши.
Со векови жените кои пишувале биле или светици или грешници, или побожни гласови или гласови кои требаше да се замолчат. Сепак, меѓу редовите на испишаната историја ние ги наоѓаме нив: Кристин де Пизан, која го брани интелектот на жените во 15 век; Сор Хуана Инес де ла Круз, која се бореше за правото на образование во колонијалното Мексико; и во 19 век, Емили Дикинсон, која ја криела својата дива и неприпитомена генијалност во својот плакар.
Потоа дојде правото на глас и нaеднаш поезијата стана повик за борба. Благодарение на Алис Дуер Милер и Шарлот Перкинс Гилман, стихот се претвори во оружје:
„Дали е злосторство да се размислува?“
„Или е грев да имаш идеи?“
Во нивните раце поезијата веќе не беше деликатна работа. Таа беше песна на марширање.
И потоа дојде огнот: острите ивици на Силвија Плат, бескомпромисната моќ на Одри Лорд, непоколебливото достоинство на Маја Анџелоу.
Во 1960-тите и 1970-тите се појави феминистичкото движење, а со него и неговата поезија. Адриен Рич пишуваше за тоа што значи да се биде жена во свет изграден за мажите. Ан Секстон ги зеде табуата за мајчинството, менталните болести и женската желба и ги претвори во поезија толку шокантна што не можеше да се игнорира.
„Јас сум стрелата,
Росата која лета,
самоубиствена, во хармонија со импулсот
кон црвеното око,
утринското казанче“.
Силвија Плат, „Ариел“
Тие веќе не бараа едно место на масата. Тие ја запалија масата. Ако Сафо пишуваше за вечноста, модерните феминистички поетеси пишуваат за сегашноста.
Слем поезијата, родена во 1980-тите, го претвори стихот во перформанс, во отпор кој се слушаше, гледаше, почувствуваше до коска. Жените како Патриша Смит, Доминик Кристина и Оливија Гатвуд ја претворија поезијата во чин на враќање на бонификација. Тие се качуваат на сцената и ја поседуваат истата, раскажувајќи приказни за моминството, бесот, телата, љубовта, преживувањето.
Нивните гласови ја сопираат бучавата, извикувајќи:
“Моето тело не е воено поле”.
"Јас не барам дозвола за да постојам."
"Не можеш да ме замолчиш".
Слем поезијата е модерното срцебиење на феминистичката поезија: нефилтрирана, бестрашна, неоспорна.
Сафо пишуваше на папирус. Плат во својот дневник. Денешните поетеси пишуваат на Инстаграм, вирални видеа, јавни говори кои имаат милиони прегледи. Медиумот се менува, но пораката останува: женските зборови нема да бидат избришани.
И така, ние пишуваме. И зборуваме. И се сеќаваме:
"Ви велам, некој ќе се сеќава на нас..."
И ние се сеќаваме на нив.
