Софијана Филипи специјализирала во „ The Vita Institute“ за советување за љубовта, сексот и романтичните врски. Таа го менаџира порталот „S'Magic Portal“ каде што дава бесплатни совети. Советувањето се фокусира на познавањето на себеси и на решавањето на одредени прашања поврзани со љубовта, интимитетот и романтичните врски. Се работи за една индивидуална терапија преку VITA методите, чиј автор е Лејла Мартин, која ја комбинира модерната терапија со тантричките практики. Советувањето, за разлика од терапијата, не вклучува третман на трауми или клинички здравствени проблеми. Ова метода спаѓа во холистичките третмани и се фокусира на физичкото искуство и интимното познавање на говорот на телото и емоциите, каде што следниот чекор е учењето како да им веруваме и да им го посветиме времето и дадеме на другите просторот што го заслужуваат без да се занемариме себеси, а уште чекор понапред е начинот како да работиме и да создаваме алхемија со емоции и задоволство за да ги излечиме и трансформираме нашите животи и да постигнеме повисоки нивоа на доживување.
Зошто има толку многу сексуално насилство околу нас, во албанскиот свет? Затоа што имаме многу моќни мажи или...?
Оваа тема ќе ја почнам со моето лично искуство. Кога ги прочитав прашањата се присетив на низа графички прилози со кои медиумите ги полнат вестите без никаква одговорност за ефектот, освен оној шокантниот. Она што паѓа во очи е изобилството на хроники и покрај сиромаштијата на образованието, информациите за институциите, услугите, безбедните кругови и превентивните мерки. Се оди од една крајност во друга; насилство што води до казнување (повторно насилство). Прикажувањето на еден толкав голем број на хроники не прави ништо друго освен што нè отапува и го нормализира сексуалното насилство. Но, во суштина, сексуалното насилство често е поврзано со едно трауматско минато, недостаток на емоционална едукација или соочување со вистинска краткорочна и наследена штета од генерација на генерација. Во комбинација со стигмата и молчењето на жртвите, тоа го прави сексуалното насилство едно од најраспространетите во светот, и тоа не само во нашето општество. Иако манифестацијата на насилство може да извира од потсвеста, таа не треба да се прифати како неизлечив синдром, напротив. Голем дел од лицата имаат способност да го променат тоа. Споменатите случаи ќе бидат нешто екстремно, а не секојдневие.
Дали брачните кревети патат поради недостаток на интимитет?
Во албанското општество интимитетот го губи приоритетот. Брачните односи често се под влијание на мешањето на поширокото семејство, општеството или традиционалните норми. Овие нејасни граници честопати можат да доведат до губење на тој суштински момент на духовна блискост, толку неопходен за физичка интимност. Парот, наместо слободно да дише во тој своја средина, сега е изложен.
Во една ваква ситуација, паровите забораваат дека суштината на нивната врска е искрената комуникација, емоционалното поврзување и физичкото соединување кое носи обострано задоволство.
Секој – било тоа маж или жена - во себе има љубовна енергија која што чека слободно да протече.
Ние сме суштества кои како дарба ја имаат способноста на доживување на задоволство и за споделување на тоа задоволство со другите. Тантричките практики или кој било друг современ метод што ја негува врската ум-тело, ги учат паровите дека физичката интимност е „врата“ кон една физичко-духовна рамнотежа.
Кога влегува едно „трето“ лице во овој кревет и зошто?
„Третото“ лице може да се појави по еден долг период на недостаток на интимитет и комуникација. Меѓутоа, има многу парови кои ги надминуваат овие ситуации благодарение на една сериозна работа во пар, каде што двајцата се подготвени отворено да комуницираат, да простат и трпеливо да ја обноват довербата еден во друг. Дали да останат заедно или да се разделат е нивна лична одлука, а ова одлука не е ниту победа ниту пораз - туку патување што поединците мора да го поминат запознавајќи се себеси и својот партнер. Во секоја врска, ние првично сме поединци со уникатни желби, стравови и предизвици. Животот нè соочува со многу луѓе, но карактерот е тој што ни помага да се почитуваме себеси и нашиот партнер, и покрај искушенијата или разочарувањата. Ако парот останува заедно и по предавството, тогаш е потребна една посветена работа од двете страни. Важно е довербата да не се гледа едноставно како „треба повеќе да ми веруваш“, туку како процес каде што двајцата имаат активна улога во поправањето и обновувањето на врската. Тоа „третото„ лице може да биде целиот свет, па дури и детето. Како да успеете да се пронајдете еден со друг среде какофонијата?
Сексот и љубовта се едно исто нешто?
Краткиот одговор е не. И двете имаат свои посебни улоги, но заедно го збогатуваат човечкото доживување. Она што ме создало мене, но и многумина од нас, е неправилната поделба на едниот како добар, а другиот како лош. Најблиската аналогија што ја имам е со хемиските елементи. Одделно, водородот и кислородот се деструктивни, во своето јадро тие имаат енергија слична на атомска бомба, но заедно го создаваат најважниот елемент, молекулот на вода H2O.2Слично на тоа, енергијата на љубовта и сексот се енергии раѓаат живот.
Колку треба да се прави едното, а колку другото?
Ќе се вратам пак на мојата аналогија за хемиските елементи, научното проучување на сексот, па дури и љубовта, има големи придобивки, особено во здравството и медицината. Желбата да се разберат е човечка, но нашите обиди да ги освоиме или контролираме се покажале како голем пораз.
Ова клиничко размислување стана дел од популарниот менталитет дека сексот е само физички чин, додека пак љубовта е „чисто“ чувство, одвоено од телото. Всушност, тие се сопатици. Ако телото се разбуди и ужива во задоволството, ова искуство можеме да го збогатиме со љубов, и обратно, длабокото чувство на љубов станува посилно кога си дозволуваме свесно да се допираме, бакнуваме и ја истражуваме екстазата во нашите тела. Ова не значи дека секогаш ќе бидеме во целосна хармонија. Но, токму тогаш започнува процесот на учење: како да се сакаме себеси, како да доживееме задоволство и интимност без да се чувствуваме виновни или под притисок и како да го пренесеме ова чувство на нашиот партнер. Желбата за откривање ќе нè води кон една поубава рамнотежа помеѓу љубовта и сексот.
Колку знаеме за албанките и нивната интимност и сексуалност?
Јас пораснав во семејство каде што жените никогаш не се чувствувале инфериорно во семејството, а уште помалку во однос на мажот. Верувам дека нашето општество нема угнетувачка култура кон жените и дека овие феномени се целосно инфилтрирани и надворешни. Ова придонело жените албанки да живеат со еден „непишан прирачник“ за нивните улоги како ќерки, мајки или сопруги, каде што сексуалноста честопати била оставена во сенка. Меѓутоа, во последно време гледаме сè повеќе жени кои зборуваат за своите желби, фантазии и потреби, осмелувајќи се да ја истражат сензуалната и духовната страна. Преку советувањето, литературата или групите за поддршка, многу жени сфаќаат дека интимитетот е извор на позитивна енергија, а не срам. И на ова патување тие не се сами: и мажите, кога ќе се најдат во вистинската околина, подеднакво бараат и ги споделуваат своите емоционални и сексуални потреби. Започнуваме една ера каде што заедно можеме да ги разбиеме табуата и да негуваме подлабока благосостојба за сите засегнати страни.
Дали се жените онакви како што навистина се, кога се соочуваат со машкиот свет?
Ние сме она што навистина сме само кога се соочуваме со себе и тоа не е женска слабост. „Која сум јас?“ покрај тоа што сум нечија ќерка, x или y по професија, од север или југ итн., е прашање кое бара трпение, љубопитност и постојано разбирање. Сите други информации го збогатуваат нашиот живот, но тоа не се нашиот апсолутен идентитет. Прифаќањето на овој факт е шокантно, како што беше и за мене и за многу други, но ми донесе внатрешен мир и хармонија и ова не може да се купи ни за сите пари на овој свет.
Од вашите советодавни искуства, што е најчудното нешто што сте го слушнале од една жена? А од еден маж?
Да бидеме искрени, „чудно“ е релативен поим, бидејќи секоја приказна носи во себе емоционална логика, дури и кога нам им изгледа необично. Жените го прават првиот чекор побрзо, но каснат кога ја изразуваат вистината. Мажите се почесто погрешно разбрани, булизирани, а можеби и отфрлени од овие служби, а тоа ги тера да не го прават тој чекор. Најголемото „чудо“ е доживувањето на сексуалната искреност, бидејќи во умот тоа е нешто апсурдно кое се коси со секој наратив, но при доживувањето предизвикува ранливост, срамежливост и хумор. Хуморот е многу потценет, но толку чудотворен клуч.
Велите дека епидемијата на осаменост повеќе ги погодува мажите, зошто е тоа така?
Мажите се бомбардирани со стимули што водат до зависност од секс и порнографија. Ова ја нарушува нивната слика за жените и создава бариери во желбата да ги запознаат и да бидат себеси. И жените и мажите страдаат од измислените фантазии и „идеали“, а тоа води до осаменост дури и кога живеат заедно. Повеќето мажи се соочуваат со двоен предизвик: потребата да изгледаат силни пред општеството и потребата да се ослободат од емоционалните притисоци во една безбедна средина. Ова често ја храни осаменоста, бидејќи однадвор изгледа како да е „сè во ред“, но внатре во нив тие копнеат по една длабока врска со себе и со другите. Кога не можат да најдат начин да ја изразат оваа емоционална потреба, затворањето во себе се продлабочува.
Кој се плаши повеќе од перформансот и покажувањето на себе си во кревет? Мажите или жените?
Дали е потребна храброст? Љубовта бара и не предизвикува во сите наши убедувања, нè става во противречности и емоционални бури, но без неа не можеме да го постигнеме тој внатрешен мир. Жените можеби се плашат да не бидат осудувани затоа што имаат „премногу“ или „премалку“ сексуална желба, а мажите пак често се плашат од неуспех или неможност да реализираат одреден персорманс. Овој страв е поттикнат од родовите стереотипи, но и од наследениот наратив за тоа „каква треба да биде жената“ или „како треба да се однесува мажот“ во кревет. Всушност, секој од нас мора да се познава себеси и да биде мотивиран од љубопитност, да ги следи сигналите и да се предаде на говорот на телото. Исто така, мора да се ослободиме од ригидноста и да влеземе во играта. Ние сме пријатели кои играат „улоги“. Се започнува со една покана за игра, и по добивање на согласност од двете страни, ИГРАТА МОЖЕ ДА ПОЧНЕ!
Кои се страшните вистини за интимитетот во албанскиот свет?
Многу луѓе го мешаат интимитетот со „поседување“ на својот партнер, без да сфатат дека во една здравата врска никогаш не се работи за поседување, туку за интеракција и слобода. Потоа, постои предрасуда дека интимитетот е карактеристичен само во раните фази од врската, и дека со текот на годините „избледнува“. Всушност, ако се грижиме за нашите чувства и нашата двојна средина, со тек на времето интимитетот може да стане подлабок. Друга вистина е дека често избегнуваме отворена дискусија за сексуалноста или траумата поврзана со неа. Општеството кое нема дијалог крие под површината многу од она што го шокира. Тука во голема мера помага специјализираното советување, литературата што отвора дискусија и раната едукација за телото и чувствата. Колку порано го правиме овој разговор природен, толку помалку страв ќе имаме да го доживееме слободно интимитетот.
Дали љубовта е нешто што може да се научи? Како се учи?
Во една длабока смисла, љубовта е универзална енергија што сите ја чувствуваме, или поточно, начинот на кој ја живееме, ја изразуваме или ја примаме, се учи и негува. Ниту една книга или совет не може да ни го даде магичниот рецепт, но учиме секој ден по малку преку искуството. Започнува со нашиот однос со самите себе: колку се сакаме себеси, дали го познаваме нашето тело и емоции, дали ги прифаќаме нашите грешки, дали се предаваме себеси? Единственото нешто што не можеме да го направиме е да ја контролираме или да се обидеме да ја рационализираме до крајност. Потоа, продолжува со начинот на кој се отвораме кон другите. За да научиме да сакаме треба да експериментираме со нашите чувства, да имаме емпатија, да простуваме, да разговараме и да бидеме искрени. Накратко, љубовта е „занает“ што нè предизвикува секојдневно, канејќи нè постојано да го откриваме и обновуваме начинот на кој се поврзуваме со светот.
Можете ли да забележите кога некој пар кој „си глуми“ среќа? Дали вашата „магија“ делува кај овие поединци?
Лесно се забележува кога еден пар си „глуми“ среќа, бидејќи недостатокот на искреност доаѓа до израз кога комуникацијата е несоодвета. Однадвор тие може да изгледаат многу заљубени, но во подетални сесии или разговори, недостатокот на соработка или заедничка цел станува очигледен. Дури и најголемата „магија“ не може да ја одржи жива фасадата ако партнерите не се подготвени да се соочат со реалноста. Кога парот е навистина подготвен да се отвори, тие можат да преминат од „глумење на среќа“ кон вистинска среќа. Процесот бара работа од двете страни, почит и посветеност за да се видат еден со друг без маски. Улогата на советувањето е да им помогне на луѓето да се видат себеси појасно и преку практики да се препознаат еден со друг и повторно да се засакаат, овој пат на пооригинален начин. Она што ме издвојува е фокусот на доживувањето на добри чувства во телото и умот, во реално време, кои на конкретен начин нè тераат доброволно да се свртиме еден кон друг и не само како обврска или решавање проблеми, туку од чиста желба.
Жените, теленовелите и интимитетот – што им е заедничка точка?
Теленовелите, како и секоја друга форма на популарна уметност, нудат „бегство“ од секојдневната реалност. Жените често ги следат затоа што во нив наоѓаат драматични ситуации во кои ликовите доживуваат и изразуваат емоции со висок интензитет. Ова може да биде начин да преку екранот се доживее таа страст или драма што можеби недостига во секојдневниот живот.
Меѓутоа, теленовелите честопати создаваат нереални очекувања во врска со интимитетот. Во нив љубовта и сексот често се претставени како неодолива страст или бескрајна драма, што понекогаш нè спречува да воспоставиме вистинска врска со нашите тела и емоции. Од суштинско значење е жените (и мажите) да разберат дека реалноста на личната интимност ги надминува сите нереални фантазии и вреди да се вложи секој напор за да се открие и доживее со секоја клетка од нашето битие.
Дали побројните совети и отворени разговори со професионални советници како вас би го ублажиле сексуалното насилство?
Нормално, да. Кога отворено зборуваме за овие теми, без да ги сведуваме на шокантни хроники, отвораме можност за третман на индивидуално и општествено ниво. Професионалното советување им овозможува на луѓето една безбедна средина во која можат да ги разоткријат сопствените трауми, да научат стратегии за лекување и да добијат информации за различни начини на поддршка.
И можеби првично ова се личните бариери, каде што секој од нас треба да одвои време за обработка на емоциите, сеќавањата, искуства, мислите и убедувањата. Едно е сигурно, оваа пандемија нè засега сите нас. Во мојата професија, во која што фокусот е на физичката манифестација на искуствата и емоциите, трауми се случуваат и во зависност од степенот моја должност е да го насочам клиентот кон терапевти кои се занимаваат со клинички проблеми. На овој начин, професионалците нудат низа опции за лекување или, зошто да не, и за превенција. Мажите и жените, секоја возрасна група и секоја класа, имаат потреба од јасни информации, позитивни модели на улоги и охрабрувачки дух. На овој начин индивидуалната храброст ја трансформираме во една широка општествена промена, каде што љубовта, задоволството и благосостојбата не се гледаат како луксуз, туку како право и потенцијал на секое човечко суштество.
