Komisioni për Parandalim dhe Mbrojtje nga Diskriminimi dhe Komiteti i Helsinkit po padisin Ministrinë e Shëndetësisë dhe Qeverinë në Gjykatën Civile të Shkupit për diskriminim ndaj grave fermere.
Gratë fermere në Maqedoni, për shkak të mosveprimit të Ministrisë së Shëndetësisë, e cila nuk inicioi ndryshime në Ligjin për Sigurimin Shëndetësor, nuk mund të marrin pagesa standarde për lejen e lindjes dhe pushim mjekësor.
Në vend që të trajtohen si të gjitha gratë e tjera, ato detyrohen të aplikojnë për këto përfitime të lejes së lindjes dhe pushimit mjekësor individualisht përmes një programi të Ministrisë së Bujqësisë.
Nëse kërkesa e tyre miratohet dhe nëse plotësojnë kushte të tjera, përfshirë të pasurit e të ardhurave më pak se 50 mijë denarë në muaj në familje, atëherë ato marrin përfitime të lejes së lindjes dhe pushimit mjekësor.
Padia kërkon ndryshim në Ligjin për Sigurimin Shëndetësor dhe që gratë fermere të mos aplikojnë për përfitime të lejes së lindjes ashtu siç aplikojnë për subvencione për një traktor dhe lopë, por ta kenë këtë të drejtë ligjërisht. Bëhet fjalë për rreth 1050 fermere në të gjithë vendin, vetëm disa prej të cilave do të mbeten shtatzënë, kështu që implikimet financiare për buxhetin janë të parëndësishme.
Fermeret gra paraqitën 4 kërkesa për leje lindjeje, nga të cilat vetëm 1 u miratua dhe fermerja, kërkesa e së cilës u miratua, mori pagesë prej 100 mijë denarësh për të gjitha 9 muajt në të cilët ishte shtatzënë.
Në vitin 2024, nga 6 kërkesa të paraqitura për kompensim të lejes së lindjes përmes programit, vetëm një u miratua, me një shumë edhe më të mjerueshme prej vetëm 81 mijë denarësh, dhe 5 fermeret e tjera u refuzuan.
Kështu, Qeveria arrin të “kursejë” para nga programi për këtë qëllim dhe i ndan ato për nevoja të tjera, ndërsa fermeret gra mbeten financiarisht të paqëndrueshme dhe duhet të kthehen në punë menjëherë pas lindjes në vend që t’u përkushtohen të porsalindurve të tyre.
Komisioni për Parandalimin dhe Mbrojtjen nga Diskriminimi dhe Komiteti i Helsinkit për të Drejtat e Njeriut besojnë se Ligji aktual për Sigurimin Shëndetësor diskriminon fermeret në bazë të gjinisë, statusit personal dhe përkatësisë në një grup të margjinalizuar.
Për më tepër, ata besojnë se sipas ligjit ndërkombëtar, fermeret nuk duhet të varen nga një program, por duhet të sigurohen nga një mekanizëm i qëndrueshëm – një ligj.
Në kundërshtim me rekomandimet e Komisionit për Parandalimin dhe Mbrojtjen nga Diskriminimi, Ministria e Shëndetësisë nuk propozon ndryshime në Ligjin për Sigurimet Shëndetësore, dhe për këtë arsye përballet me një padi.
Grupi parlamentar “Levica” përgatiti ndryshime mbi këtë temë, por ndryshimet nuk u votuan në seancë plenare nga shumica.
